Blog Kerken en het gat van de terugtrekkende overheid
Onlangs bracht ik een aantal dagen door in de modehoofdstad van Italië. Een imposante metropool waarin de vele tientallen kerken vast onderdeel uitmaken van het karakteristieke straatbeeld. Het is bijzonder om te zien welke plaats de kerk in Italië inneemt. Verpleegkundigen, zakenlui en passanten trekken zich in de hectiek van de dagelijkse werkzaamheden een ogenblik terug in de stilte van één van de immense Godsgebouwen. De kerk als plaats van bezinning en Boodschap, maar ook als hoeder van barmhartigheid voor armen, zieken en hen die het eigen land moesten verlaten.
Gelukkig kent Nederland een overheid die basisvoorzieningen biedt aan hen die zich die niet kunnen veroorloven of zelf geen ofwel moeilijk regie kunnen houden over hun leven. Voor zwakkeren in de samenleving dient de overheid een schild te zijn dat hen beschermt. Niet door ze vervolgens af te schermen, maar door inwoners waar mogelijk mee te laten doen.
De verzorgingsstaat is in huidige vorm evenwel niet houdbaar gebleken. De nationale zorguitgaven zijn van 52 miljard euro in 2001 toegenomen naar 96 miljard in 2016. De beweging van een terugtrekkende overheid in combinatie met de intrede van de participatiesamenleving betekent een extra beroep op het maatschappelijk middenveld. Een op zichzelf prima ontwikkeling die van burgers een grotere mate van zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid verwacht.
Nederlandse kerken krijgen desondanks nogal eens te maken met de uitwassen van genoemde ontwikkelingen en dragen aantoonbaar bij aan het welzijn van en de zorg voor de samenleving. Ook christelijke waarden in algemene zin dragen bij en hebben bijgedragen aan de (totstandkoming van) de Nederlandse samenleving.
In de Doetinchemse samenleving hebben kerkelijke gemeenten hun eigen plaats. In de achterliggende zomer heeft onze fractie kennis mogen maken met een aantal kerkelijke en maatschappelijke initiatieven. Het feit dat deze organisaties een maatschappelijke vraag beantwoorden, toont ontegenzeggelijk aan dat zij in (soms zeer dringende) behoeften voorzien. De overheid dient hier oog voor te hebben en kerken en kerkelijke initiatieven met een maatschappelijke relevantie zoveel als mogelijk te ondersteunen.
De bekende kerkvader Ambrosius gaf vele eeuwen geleden in het eerder genoemde Milaan wezenlijk invulling aan het beoefenen van christelijke barmhartigheid. Als we daar in zijn navolging als samenleving invulling aan geven, zullen er dingen gebeuren die we nooit voor mogelijk hebben gehouden.
